Viyana'da güçlü SPÖ-NEOS koalisyonu federal iktidara taşınabilir

ANALİZ | KADDAFİ KAYA (HJ) -  Avusturya'nın başkenti Viyana'da 11 Ekim'de düzenlenen yerel seçimlerin sonrasında oy oranını artırarak yüzde 41,6 ile birinci parti olan Sosyal Demokratlar (SPÖ) ve belediye başkan adayı Micheal Ludwig, elde edilen seçim zaferiyle yalnız başkentin, Başbakan Sebastian Kurz'un bütün entrikalarına rağmen SPÖ'nün kalesi olduğunu göstermekle kalmadı aynı zamanda partinin oy oranını yüzde 2 artıran Belediye Başkanı Ludwig'in de tesadüfen bulunduğu konuma gelmediğini ispat etmiş oldu.

Seçimde elde edilen kesin zaferle birçok açıdan rahatlayan SPÖ ve Ludwig, yeni koalisyon hükümeti kurma girişimlerine de bu rahatlıkla başladı.

Aşırı sağcı FPÖ ile hem federal düzeyde hem de eyalet düzeyinde koalisyona karşı olan Ludwig, kendisini destekleyen Müslüman ve ırkçılık karşıtı oluşumları da hareketlendirecek şekilde bu seçeneği devre dışı bıraktığını duyurdu.

Kuşatıcı bir başkan izlenimi ortaya koymak için seçim barajını aşan diğer 3 partiyle görüşmelerin yapılacağını taktiksel olarak açıklarken, aslında gönlünün kimden yana olduğunu da bir şekilde belli ediyordu.

-ÖVP ile göstermelik görüşme

Sosyal Demokratların ezeli rakibi merkez sağ Halk Partisi (ÖVP) ile koalisyon hükümeti kurulmasının siyasi açıdan hiçbir getirisi olmadığı gibi özellikle Kurz'un başında bulunduğu yeni ÖVP ile atılacak herhangi bir adımının ülke genelinde SPÖ'ye zarar getireceği bilindiği için bu topa göstermelik girildi.

-Ludwig, Yeşiller'le yolları ayırmaya çoktan karar vermişti

Son birkaç yıllık süreçte Yeşiller Partisi ile başkentin iktidarını paylaşan Ludwig, aslında eyalet düzeyinde SPÖ'ye kök söktüren, alınan bazı kararlarla SPÖ ve Viyanalıların karşı karşıya gelmesine yol açan, hatta Sosyal Demokrat seçmenin kısmen de olsa aşırı sağ veya sağ popülist partilere kaymasına nenden olan Yeşiller partisinden sıdkı sıyrılmış olsa da bu partiye doğrudan hayır demek yerine oyunun kurallarına göre hareket ederek, asıl hedefine ulaşmada yumuşak geçiş olarak kullandı.

Özellikle iktidar ortağı olduktan sonra ayrı bir havaya bürünen Yeşillerin, Viyana'ya yönelik bazı önerileri, Ludwig gibi çözüm odaklı, en azından şimdilik çatışmadan uzak durmak isteyen bir siyasetçi için abartılı talepler olarak ortaya çıkıyordu.

Kurz'un her istediğine göz yuman ama SPÖ'ye efelenmekten geri durmayan Yeşillerin bu dengesiz tutumu aslında koalisyonu sona getiren bir başka önemli başlık olarak öne çıkıyordu.

Ludwig, tarihi şehir merkezini yani birinci bölgeyi trafiğe kapatmak bir yana buradaki perakende satış yerlerinin pazar günü turistlere yönelik açılmasından yana iken, Yeşillerle böyle bir düşünceyi hayata geçirmesi düşünülmezdi.

-Viyana'da NEOS'la yeni düzen

Yeşillerle yolun sonuna gelen Ludwig ve SPÖ'nün yeni bir koalisyon ortağına ihtiyacı vardı. Yeni Avusturya Partisi (NEOS) bunun için aslında biçilmiş bir kaftan gibiydi. Aslında bugün Viyana'da başlayan SPÖ-NEOS ilişkisi elde edilecek başarılarla yarın federal düzeyde olası bir SPÖ-NEOS iktidarının temelleri olarak da okunabilir.

Toplumun bazı kesimleri tarafından "gerçeklere uzak parti" (realitätsfremde partei) olarak adlandırılan Yeşillerle yollarını ayıran Ludwig, henüz daha göreve gelir gelmez Kurz'un salgının yayılmasına neden olarak yabancıları suçlamasına gösterdiği sert tepkiyle geniş kitlelerin sempatisini kazanan 30 yaşındaki yeni Belediye Başkan Yardımcısı Christoph Wiederkehr'le kurduğu yönetimin ne kadar doğru bir karar olduğunu toplumun geniş bir kesimine göstermiş oldu.

- Wiederkehr, Matthias Strolz'un çizgisinde

Macar ve Fransız anne babanın Avusturya ve Fransız vatandaşlıkları bulunan bu genç liberal siyasetçi, Kurz'a verdiği tepkiyle bir yönüyle aslında merkez sağ kökenli NEOS Başkanı Beate Meinl-Reisinger'den farklı olduğunu, partinin karizmatik kurucu lideri Matthias Strolz'un çizgisinden gittiğini de göstermiş oldu.

Henüz çiçeği burnundaki SPÖ-NEOS koalisyonu Viyana özelinde bir yandan liberal özgürlükçü adımları atarak öte yandan uzun yıllar ülkede çeşitli gerekçelerle dillendirilmeyen ancak modern dünyanın bazı kaçınılmaz taleplerini de yerine getirerek, Avusturya siyasetine yeni bir rol model olabileceği izlenimi uyandırıyor.

Merkez sağın aşırışa sağa tamamen kaydığı bir ülkede NEOS'un toplumun geniş kitlelerini kuşatıcı yaklaşımı, ÖVP içinde Kurz'a diş bileyen ancak konjonktür gereği sesini çıkartamayan kesimlerin de elini güçlendirecektir.

-SPÖ ve NEOS, Kurz'un sonunu getirebilir

NEOS'la birlikte SPÖ'nün bir yandan birinci bölgede turistlere yönelik iş yerlerinin açılması gibi ÖVP'yi destekleyen kesimleri de memnun edecek adımları atması, SPÖ içinde Türk ve Müslümanları hedef alan ancak bunu alenen yapmayan bazı çevrelerin temizlenmesi, daha da önemlisi Viyana eyaletinde daha özgür ve birlikte yaşamı destekleyici adımların atılması, Avusturya'da yaşayan insanlar için bir sonraki seçimde neden SPÖ-NEOS federal hükümeti olmasın sorusunu akıllara getirecektir.

NEOS ve Wiederkehr'in Viyana'daki yapıcı adımları, Kurz'un her sıkıştığında göçmenleri günah keçisi ilan eden suçlamaları karşısında sessiz kalan, Başbakan ve ekibinin aşırı sağcı politikalarının uygulanmasına göz yuman ancak her ırkçılık karşıtı ve göçmen yanlısı gösterilerde de en önde yer alan Yeşillerin çelişkilerle dolu garip siyasi manevralarıyla, bu üst ligin partisi olmadığını bir kez daha göstermiş olacaktır.

SPÖ ve NEOS'un Viyana'da kurduğu koalisyonun federal yönetime yönelik sağlam duruşu, her şeye göz yuman pısırık Yeşillerin beslediği, güç zehirlenmesi yaşayan Kurz ve ekibinin sonunu getirebilir.